Vegetarisch eten: een recept voor een gezond leven? 10 vragen beantwoord.

Momenteel is een vegetarische leefstijl enorm populair. Je bent ontzettend hip als je kiest voor een vegetarisch voedingspatroon, oftewel een eetpatroon zonder vlees, vis en overige producten van gedode dieren. In je omgeving ken jij vast ook een of meerdere personen die vegetariër of veganist zijn. Het aanhouden van een plantaardige leefstijl kan een grote impact op jouw leven en omgeving hebben. Je kan bepaalde producten niet meer eten en je gaat op zoek naar mogelijkheden binnen jouw eetstijl. Dat brengt uitdagingen én (gezondheids)kansen met zich mee, maar ook risico’s.

Vegetarisch eten

Dient een vegetarische leefstijl mens en dier, of toch vooral alleen het dier? In deze blog komen de meest gestelde vragen over vegetarisch eten aan bod.

Wat is een vegetariër en wat is vegetarisch eten?

Vegetarisme is een leefwijze waarin gestreefd wordt om volledig, of zoveel als mogelijk is voor de betreffende persoon, het gebruik van producten uit gedode dieren te vermijden. Het gaat daarbij niet alleen om de manier waarop dieren gebruikt worden. Maar vooral dàt dieren gebruikt worden, terwijl volgens de vegetariërs wij mensen prima zonder dieren of diergebruik kunnen leven.

Vegetarische voeding is dus voeding waar niets in zit van het gedode dier. Dit betekent dat er geen vlees, vis, insecten of gevogelte in zit. In echt vegetarisch eten zit ook geen slachtafval zoals gelatine of niet-vegetarisch stremsel (in kaas) of ander verstopt vlees in het eten.

Nu je dit weet, schakelen we over naar de top 10 meest gestelde vragen. Lees mee en verdiep je nog meer in de wereld van vegetarische voeding.

De top 10 meest gestelde vragen over een vegetarische duurzame leefstijl

Vragen die veelal naar de oppervlakte komen drijven als je onderzoekt of een vegetarisch leefpatroon wat voor jou is:

1. Is deze eet- en leefstijl gezonder dan vlees eten?

Vegetarisch eten is niet minder gezond dan een voedingsstijl met vlees. Sommige wetenschappelijke onderzoeken tonen het tegenovergestelde aan dat een voedingspatroon met veel rood bewerkt vlees ongezond is. Een bewust samengestelde vegetarische maaltijd levert je vele noodzakelijke voedingsstoffen. Alle? Vegetariërs hebben doorgaans een optimaler plantaardig eetpatroon en lijden minder vaak aan hart- en vaatziekten. Een levensstijl met weinig tot geen vlees is vaak gevarieerder en wordt daarom al snel als gezonder en voedend beschouwd. Maar: door het schrappen van dierlijke producten kunnen er mogelijk wel tekorten in je voeding ontstaan! Lees hieronder verder.

2. En, wat als je vegetarisch door het leven wilt, kan dit dan zonder dat je tekorten in voedingsstoffen oploopt?

Informeer jij je niet goed en ben je niet goed bewust dat je eetpatroon wijzigt? Krijg je geen dierlijke eiwitten meer binnen en pak je geen leiderschap over jouw gezondheid in combinatie met je vegetarische (of veganistische) eetpatroon? Dan kunnen er zeker tekorten ontstaan. Variatie in je plantaardige producten is dus broodnodig om jezelf, zeker op de langere termijn, gezond, energiek en vitaal te houden.

3. Waar moet je rekening mee houden?

Om jezelf gezond te houden zijn er een aantal dingen om rekening mee te houden:

  • Om alle essentiële aminozuren binnen te krijgen, moet je bepaalde producten vaker eten. Bijvoorbeeld peulvruchten, minimaal 2 dagen per week een portie, en deze combineren met granen (zilvervlies- of zwarte rijst bijvoorbeeld) en noten. Echter zijn een hoop mensen overgevoelig voor peulvruchten en glutenbevattende granen.
  • Je hebt volkoren producten nodig voor de eiwitten, B-vitamines en mineralen.
  • Ook zuivel en eieren zijn nodig om alle voedingsstoffen binnen te krijgen. Volle Yoghurt en kwark zijn rijk aan hoogwaardige eiwitten. Je zou dan dagelijks 2-3 porties moeten nemen. Als alternatief kan soja dezelfde voedingsstoffen leveren.
  • Eet dagelijks een hand noten, zaden en/of pitten. Vergeet deze niet, ook niet voor je goede vetten (omega 3 vetzuur ALA), de vitamines en mineralen. Boordevol eiwitten en super gezond dus!
  • Zeewier en algen. Het klinkt misschien gek of raar maar zeewier en algen zijn super gezonde keuzes. Zo bevat zeewier heel veel verschillende mineralen (o.a. calcium en ijzer) en algen bevatten gezonden vetten (omega 3-vetzuren EPA en DHA). Probeer eens wat vaker een wakame-salade, zeekraal of gebruik nori-vellen.

Een volwaardig vegetarisch voedingspatroon is dus rijk aan peulvruchten, volkoren graanproducten, zuivelproducten (of zuivelvervangers), eieren, noten, pitten en zaden én zeewier/algen om een volwaardige voeding te zijn.

Hier ligt voor ons dus meteen het probleem als je kiest voor een volledig vegetarisch voedingspatroon: Peulvruchten, granen en zuivel. Vanwege de anti-nutriënten eten we deze producten liever niet te veel en te vaak.

4. Wanneer eet je 100% vegetarisch?

Als er geen producten van gedode dieren in je maaltijd aanwezig zijn, eet je 100% vegetarisch. Jij denkt nu “ohw easy, ik at vandaag geen vis of vlees, dus een vegetarisch dagje achter de rug”. Nou. “Forget it”! Er zijn instinkers. Wat dacht je van gelatine; gemaakt van botten of huid van dieren. Gelatine zit in ongelooflijk veel producten. Van snoep en kauwgom tot gebak en wijn. En ook is je kaas niet altijd vegetarisch. Huh? Om van melk kaas te maken is stremsel nodig. Een hulpstof dat toegevoegd wordt om de kaas dik te maken. En dit stremsel is gemaakt uit de maag van een dood kalf. Maar ook brood kan vet bevatten van dierlijke oorsprong. En ook eieren van biologische oorsprong kunnen bevrucht zijn waardoor er een klein vruchtbeginsel in het ei kan zitten. Het spreekt uiteraard voor zich dat het per persoon, per vegetariër, verschilt hoe strikt hier mee om wordt gaan. Er zijn mensen die bijvoorbeeld geen vlees, maar wel vis eten. Dit noem je pescotariërs of semi-vegetariërs.

5. Kun je ook alle dierlijke producten weglaten?

Dat kan zeker. Als je dit integreert in je leefstijl dan leef je veganistisch. Veganisten gebruiken totaal geen dierlijke producten in hun dagelijks leven. Dus bijvoorbeeld ook geen leer, wol, honing en eieren. Punt van aandacht is dan zeker de inname van vitamine B12 omdat deze alleen in dierlijke producten zit. En deze vitamine is zeer belangrijk voor vele lichaamsprocessen maar zeker voor de aanmaak van rode bloedcellen (immuunsysteem) en voor een goede werking van je zenuwstelsel. Ook extra aandacht op je eiwit-, calcium- en ijzerinname is nodig. Het is zeker niet eenvoudig om gezond veganistisch te eten.

Voor veganisten is het aan te raden dagelijks een goed orthomoleculair vitamine B12-supplement in te nemen en/of multivitamine.

6. Hebben vegetariërs meer eiwitten nodig dan mensen die vlees eten?

Ja! Vegetariërs hebben een 20% hogere eiwitbehoefte dan vleeseters. Waarom? Dat komt vooral doordat de samenstelling van plantaardige eiwitten anders is dan die van dierlijke eiwitten. Plantaardige eiwitten bevatten namelijk minder aminozuren (bouwstenen van eiwit) die noodzakelijk voor je lichaam zijn. Hierdoor is het lastiger voor je lichaam om deze eiwitten te verwerken. Daarnaast is het ook nog eens zo dat plantaardige eiwitten aanzienlijk lastiger te verteren zijn voor het lichaam.

7. Hoe kom je aan meer eiwitten?

Gezonde vleesvervangers leveren toch de juiste eiwitten? Ja dat klopt! Echter de andere stoffen die je samen met je vlees/vis binnen krijgt, die mis je. Denk met name aan de volgende belangrijke vitamines en mineralen: ijzer, vitamine B12 en B1. Eieren, peulvruchten, noten, pitten en zaden zijn eiwitbrengers voor het lichaam. Daarnaast bevatten producten als kwark en yoghurt ook eiwitten. Maar let op! Onderzoek of jij lactose kunt verdragen. Ons lichaam is van nature niet afgesteld op (grote hoeveelheden) hiervan.

8. Welk snoep is vegetarisch?

Er bestaat een V-label keurmerk. Een vegetarisch keurmerk waarin je in één oogopslag in de supermarkt kunt zien of een product vegetarisch of veganistisch is. Uiteraard kun je zelf ook achterhalen of jouw snoepgoed vegetarisch is door het etiket goed te bestuderen. Gelatine en een aantal e-nummers mag je dan vermijden (o.a. E120, E470, E471, E473, E476). Maar kies wijs. Eet lekker blauwe bessen als snoepjes, een handje noten, pure chocolade of zelfgebakken lekkers.

9. Hoe weet ik of een medicijn of supplement vegetarisch is?

Het klopt dat medicijnen of supplementen inderdaad elementen van gedode dieren kunnen bevatten. En dat wil je als vegetariër en/of veganist natuurlijk vermijden. Waar let je dan op.

Medicijnen: een apotheek is verplicht hierin inzage te geven, dus vraag er altijd naar en daarnaast kun je op het internet natuurlijk ook veel vinden. Ook de fabrikant contacten om te vragen of ze kunnen garanderen dat het medicijn geschikt is voor jou wordt vaak gedaan. Weet ook dat veel medicijnen ‘verpakt’ worden in gelatinecapsules. En je weet het, gelatine is voor jou (als jij dat verkiest) ‘not done’. De vegetariërsbond vermeld op hun website dat van een drietal alternatieve medicijnen bekend is dat ze van slachtafval van dieren gemaakt zijn. Dit zijn: glucosamine, chondroïtine en oscillococcinum.

Supplementen: op de markt zijn supplementen verkrijgbaar waarin stoffen verwerkt zijn die alleen, of voornamelijk, in vlees voorkomen. Deze stoffen, bezien vanuit de perceptie van het vegetarisme/veganisme, wil je mijden. Deze stoffen, die ook vermeld staan op de website van de vegetariërsbond, zijn o.a. carnitine, creatine, collageen, taurine. Check dus goed de ingrediënten van jouw supplement. Of neem contact op met een kenner die jou kan informeren over de beschikbare suppletie. Er zijn diverse goede orthomoleculaire merken op de markt die een suppletielijn hebben geschikt voor een plantaardige leefstijl.

10. Is vegetarisch eten een hype van de laatste jaren?

In 2020 deed Radar een onderzoek naar vegetarisch eten in Nederland. Meer dan de helft van de Nederlanders, bleek uit het onderzoek, zou vegetarisch eten als het standaard werd aangeboden. Toch is een overgroot deel van de bevolking nog niet overtuigd om zijn of haar leefstijl om te zetten naar het vegetarisme of veganisme. Slechts 2% van de Nederlanders noemt zich vegetariër, 37% is flexitariër. Deze laatste groep last zo nu en dan een plantaardige dag in en skipt dan vlees of vis uit het dagmenu. Aldus de Vegamonitor van Natuur en Milieu uit 2019.

Het beeld wat men heeft van vegetariërs of veganisten wordt vaak nog bestempeld als “links, alternatief, hippie of gek”. Deze vooroordelen stammen echt nog wel van vele jaren terug, verdwijnen wel stap voor stap. Wij Nederlanders zijn vele decennia lang voornamelijk opgevoed als carnivoren. Ook onze voorvaderen waren vissers en jagers. Ons lichaam met haar processen is afgestemd op het verteren van vlees en vis.

Sterker nog, het eten van dierlijke eiwitten heeft geleid tot de significante groei van ons brein waardoor we ons hebben kunnen evolueren. Maar we zijn niet ingesteld op overconsumptie van vlees en vis. En nee, ook niet afgestemd op het verwerken van de vele andere schadelijke stoffen die we in de huidige maatschappij mee naar binnen krijgen als we veel en industrieel verwerkt vlees/vis eten die volgepompt zijn met antibiotica, veevoeding wat ons lijf niet dient, plofkippen die binnen een korte tijd groot gebracht worden voor de slacht of Tilapiavis die massaal gekweekt wordt en daardoor weinig natuurlijk goede stoffen meer bevatten.

Kies dus zo vaak je kunt voor een biologische variant!

Vegetarisme bestaat echter al eeuwenlang. Uit geschiedenisstukken blijkt dat Pythagoras en zijn leerlingen al de voorkeur gaven aan vegetarische voeding. En wist je dat de bond voor vegetariërs al bestaat sinds 1894. Dit geeft weer dat vegetarisme en het latere veganisme geen een of andere modegril is.

Welke voordelen heeft vegetarisch eten?

Vegetarisch eten kent voordelen als het gaat om je lichaam en gezondheid.

  • Je verkleint bepaalde ziekte kansen. Plantaardige voeding verkleint je kans op hart- en vaatziekten, diabetes, kanker en diverse andere welvaartziekten. Dit is in diverse wetenschappelijke onderzoeken en studies bewezen. Daarnaast bevat buitenlands vlees vaak veel hormonen, waardoor de hormoonhuishouding van zowel man als vrouw, behoorlijk verstoord kan raken. Met name vrouwen kunnen hier intens hinder van ervaren. Dus minder vleesinname, betekent ook minder kans op deze verstoring. Dit geldt overigens wel voornamelijk voor rood, bewerkt en niet biologisch vlees.
  • Mentale effect. Hoge vleesconsumptie levert overbodige ballast in de vorm van hormonen en vet. En dit heeft een doorslag op de hormoonhuishouding en dus ook de hormonen in je hersenen. Dit heeft een directe invloed op jouw mentale gesteldheid. Somberheid en depressieve gevoelens worden aangestuurd door een tekort of een overschot van bepaalde hormonen. Vegetariërs nemen minder vlees tot zich, waardoor deze disbalansen mogelijk niet ontstaan in het lichaam en brein.
  • Verbeterde samenstelling van de darmbacteriën. Een juist evenwicht tussen je goede en minder goede bacteriën is van belang. Beiden heb je nodig. Echter in onze maatschappij met veel bewerkt en suikerrijk voedsel en een overconsumptie van vlees ontstaan er disbalansen in darmen. En aangezien je bent wat je eet, start je gezondheid mede in je darmen. Daar moeten de juiste stoffen worden opgenomen en naar de juiste processen getransporteerd. Ook moeten de juiste stoffen uitgescheiden worden. Zo ontstaat er een juiste balans en minder kans op darm gerelateerde problemen. Het eten van meer plantaardige voeding, of zoals wij adviseren, 500 gram groente en fruit per dag, verbetert het darm microbioom ten gunste van jouw gezondheid.
  • Meer energie. Door het eten van meer plantaardige voeding en in mindere mate vlees kun jij je mogelijk energieker voelen. De opname van vezels uit plantaardige voeding bevordert de gezondheid en creëert een energie toename. Dit valt of staat wel met de variatie in je dagelijkse voeding. Eenzijdigheid ligt op de loer met als gevolg o.a. een ijzergebrek. Dus scharen we deze ook onder een nadeel van deze leefstijl.
  • Gewichtsreductie. Vaak zie je dat personen die overstappen op een meer plantaardige leefstijl gewicht en/of omvang in centimeters reduceren. Vegetarisme is geen dieet om snel veel af te vallen. Wel kun je op een relatief gezonde wijze overtollige ballast kwijtraken. Door een hoge vleesconsumptie is de inname van vet ook hoger. Toch zijn wij van mening dat een gewicht, wat we aan de buitenkant zien, niet altijd volledig aangeeft of iemand wel/niet gezond is. Het vet rondom de organen is het belangrijkste. Hoe minder hier van, hoe gezonder.

Welke nadelen heeft vegetarisch eten?

Zoals elk voordeel ook een nadeel heeft, kent vegetarisch eten zeker ook nadelen.

  • Waken voor energiereductie. Geen tot weinig vlees levert geen tot weinig ijzer in je bloed. En dat heeft tot gevolg dat je makkelijk(er) een tekort aan ijzer kunt krijgen. Vervang je je vlees dus niet door ander ijzerrijke voeding? Dan kan jouw energiehuishouding ontregeld raken en ervaar je mogelijk spierzwakte en duizeligheid.
  • Eenzijdigheid en tekorten. Een te eenzijdig eetpatroon levert iedereen tekorten en disbalansen. Maar vegetariërs en zeker ook veganisten moeten hier extra alert op zijn. Doorgaans eten mensen met deze leefstijl gevarieerder als menig doorsnee Nederlander. Maar toch zijn er ook ervaringen dat er door de eenzijdigheid in het plantaardige eetpatroon ernstige ziektebeelden ontstaan. Door geen vleesconsumptie liggen tekorten aan ijzer, eiwit, vitamine B12 en vitamine B1 op de loer. Een complete multivitamine als dagelijkse suppletie is aan te raden.
  • Omgeving. Soms kan het zijn dat je je alleen voelt als vegetariër of veganist in een omgeving die jou niet accepteert. Sociale verbinding. Gerespecteerd en geaccepteerd zijn. Mogen zijn wie je bent is een fundament van je gezondheid. Dus een omgeving die niet met jou mee kan bewegen kan jou raken op mentaal en emotioneel vlak wat ook weer ten koste van jouw gezondheid gaat.
  • Aanbod. In horeca en uitgaansgelegenheden is vegetarisch of veganistisch eten ten opzichte van de reguliere kaart of aanbod nog een ondergeschoven kindje.
  • Vleesvangers. Veel vegetariërs storten zich op de markt van vleesvervangers. Maar ook hier blijkt dat een deel van het aanbod minder gezond en zelfs ongezond is. Zo bevatten vleesvervangers vaak veel zout, suiker en kunstmatige smaakmakers. En deze wil je absoluut niet teveel en te vaak!

Wat zijn vleesvervangers?

Tja de naam zegt het al. Vervangers van vlees. Toch? Of niet?!
Vlees kun je op verschillende manieren vervangen. Van tofu tot seitan, van tempeh tot vega-gehakt, van een vega-burger tot een vega-kaassoufflé. Echter…

We onderscheiden twee soorten vleesvervangers.

  • De traditionele vleesvervangers zoals tofu, tempeh en seitan. Dit zijn al eeuwenlang gebruikte en weinig bewerkte producten.
  • Daarnaast is er een volledige markt ontstaan met ‘nieuwe’ vleesvervangers. Nepvlees. Dit zijn bewerkte producten zoals vegetarische burgers, worsten (vaak op basis van soja of lupine) en gehakt. Vaak gaat het hier om kant- en klare producten.

Je mag je afvragen of dit wel jouw producten zijn. En daarnaast, je wilt toch geen vlees eten? Wat maakt dat je wel vleesvervangers wilt? Kies dus wijs. Kies plantaardig en werkend voor het lijf.

Is vegetarisch eten nu gezond of niet?

Wij vinden dat een vegetarisch voedingspatroon te veel aangevuld moet worden met voedingsstoffen die wij het liefst zo min mogelijk gebruiken in ons eten. Denk aan peulvruchten, granen en melkproducten. Daarnaast is het gebruik van supplementen ook bijna onontkoombaar.

Wij kiezen dus bewust niet voor vegetarisch. Wel kiezen we voor een voedingspatroon met een groot aandeel aan plantaardige voeding. Daarbij denken we na over de dierlijke producten die we gebruiken. We kiezen bijvoorbeeld vooral gevogelte, vis en een biologisch stukje vlees en vermijden rood en bewerkt vlees. Daarbij proberen we dit in niet meer dan 1/3 van onze maaltijden te gebruiken. Op die manier blijft de verhouding optimaal voor ons menselijk lichaam. Net als bij onze voorouders. Noem ons maar flexitariër.

Belangrijker dan zwartwit te kiezen voor al dan niet vegetarisch eten, is het om je bewust te worden van wat je eet en waarom je het eet. Als we hier allemaal mee beginnen, helpen we met zijn allen al mee aan het verduurzamen van onze wereld.

Benieuwd wat Menuut voor jou kan betekenen op het gebied van een gezond en gevarieerd voedingspatroon? Kijk dan op Menuut.nl hoe het werkt!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Copyright 2022 Menuut. Alle rechten voorbehouden.
Menuut Whatspp chat
Verstuur via Whatsapp
cloud-download linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram