Onze voeding kun je onderverdelen in verschillende voedingsstoffen, ofwel nutriënten. We onderscheiden dan de macronutriënten (de koolhydraten, eiwitten en vetten) en de micronutriënten (vitamines, mineralen en sporenelementen). Hiernaast worden water en voedingsvezels ook nog weleens als aparte voedingsstoffen benoemd.
Inhoudsopgave
Per voedingsstof wordt kort beschreven wat de functie is voor de mens. Dus welke voedingsstoffen zijn belangrijk voor energie en welke voedingsstoffen zijn belangrijk als bouwstof? En welke andere functies hebben de verschillende voedingsstoffen? Dat lees je nu.
Koolhydraten zijn suikers die bestaan uit 1 of meer suikermoleculen, of sachariden.
Koolhydraten spelen een belangrijke rol in de energievoorziening van het lichaam. Eiwitten en vetten kunnen ook energie leveren. Het is wel zo dat de hersenen en rode bloedcellen alleen energie kunnen halen uit koolhydraten. Je kan dus niet zonder koolhydraten in je voeding.
Koolhydraten zijn ook belangrijk voor de smaak, denk aan de andere naam voor koolhydraten ‘suikers’. Voedingsvezels zijn ook koolhydraten. Deze zijn belangrijk voor een goede darmwerking.
Koolhydraten kunnen worden onderverdeeld in verschillende groepen, denk aan enkelvoudige en meervoudige koolhydraten, verteerbare en onverteerbare koolhydraten, maar ook de minder bekende verdeling in cellulaire en a-cellulaire koolhydraten. Niet alle koolhydraten zijn even goed voor je. Lees hier meer over in ons artikel Wat doen koolhydraten in je voeding?.
Vetten hebben vaak een negatief imago, maar zijn heel belangrijk in onze voeding. Ze zijn een bron van energie en kunnen als energievoorraad worden opgeslagen voor later gebruik, ze zijn een belangrijke bouwstof voor onze cellen en zijn nodig om andere stoffen in het lichaam te maken, zoals vitamines A, D, E en K.
Het gaat dan om de vetzuren. Deze zijn dus belangrijk voor onze gezondheid. Veel vetzuren kunnen in het lichaam worden gemaakt. Er zijn een aantal vetzuren die we niet zelf kunnen maken en die we dus met voeding binnen moeten krijgen. Dit zijn de bekende omega-3 vetzuren (zoals alfa-linoleenzuur, EPA en DHA) en omega-6 vetzuren (zoals linolzuur).
Vetten kunnen worden onderverdeeld in verzadigde en onverzadigde vetten. Er wordt vaak gedacht dat verzadigde vetten slecht zijn voor je. Dat is niet helemaal waar. De verzadigde vetten in kokosolie en avocado hebben middellange ketens en zijn juist goed voor je.
Het zijn ook niet zo zeer de verzadigde vetten die slecht voor je zijn. Het gaat meer om de transvetten. Deze ontstaan bij de verwerking van onverzadigde vetzuren en zitten bijvoorbeeld in gefrituurde voeding en gebak. Deze vetten komen niet van nature in je lichaam voor. Ze kunnen lichaamsprocessen verstoren, verhogen het slechte cholesterol in je lichaam en verhogen de kans op insulineresistentie, chronische ontstekingen en kanker.
Eiwitten zijn essentieel in onze voeding. Misschien wel het belangrijkste van alle macronutriënten. Het grootste gedeelte van het lichaam bestaat namelijk uit eiwitten.
Bijna alle aminozuren zijn glycogeen, wat betekent dat er glucose uit gemaakt kan worden. Als er dus om welke reden dan ook meer glucose nodig is, dan kunnen er snel aminozuren vrijgemaakt worden om energie te maken.
De belangrijkste functies van eiwitten zijn:
Vitamines zijn micronutriënten, wat wil zeggen dat het lichaam ze in kleine hoeveelheden nodig heeft. Ze zijn echter wel onmisbaar. Ze spelen een rol in de groei, het herstel, goed functioneren en gezond blijven van het lichaam. Ze leveren geen energie.
Vitamines kun je onderverdelen in de wateroplosbare vitamines (B, C) en de vet-oplosbare vitamines (A,D,E,K).
De wateroplosbare vitamines zijn:
De vetoplosbare vitamines zijn:
Mineralen zijn ook micronutriënten die het lichaam nodig heeft. Ze zijn eigenlijk zelfs belangrijker dan de vitamines. De balans tussen mineralen moet goed zijn, anders kunnen ze elkaar tegenwerken of blokkeren.
De mineralen (essentiële mineralen met een elektrische lading) zijn Natrium, Kalium, Chloor, Calcium, Magnesium, Fosfor en Bicarbonaat.
De spoorelementen zijn Ijzer, Jodium, Koper, Zink, Selenium, Mangaan, Molybdeen, Chroom, Fluoride. Spoorelementen zijn mineralen die het lichaam maar in hele kleine hoeveelheden nodig heeft.
Water is niet echt een voedingsstof, maar wel onmisbaar voor het lichaam. Het lichaam bestaat voor meer dan de helft uit water. Vocht is belangrijk bij de opname van voedingsstoffen uit de darm, het zorgt voor het transport van voedings- en afvalstoffen in het lichaam, en het regelt de lichaamstemperatuur. Water kun je binnenkrijgen via zowel je eten als je drinken. Vanzelfsprekend krijg je door te drinken het meeste vocht binnen.
Voedingsvezels zijn stoffen die ons lichaam niet kan afbreken. Ze leveren geen voedingsstoffen, maar hebben wel een belangrijke functie in het lichaam. Ze zijn namelijk de voedingsbron voor onze goede darmbacteriën. Ze hebben daarom hun functie vooral in de dikke darm. Bacteriën fermenteren deze voedingsvezels, waarbij stoffen ontstaan die voeding (energie) leveren voor de darmcellen. Dit zijn dus de fermenteerbare voedingsvezels. Voedingsvezels helpen ook voor een goede stoelgang. Dit zijn de niet-fermenteerbare voedingsvezels. Zij trekken vocht aan en zorgen dat de ontlasting soepel blijft.
Hierboven heb je in het kort kunnen lezen welke voedingsstoffen er dus allemaal zijn voor het menselijk lichaam en welke functie ze hebben. Wil je meer weten? Kijk eens in onze kennisbank!
Ben je benieuwd naar onze gezonde weekmenu’s? Kijk dan op Menuut.nl!
